Projectresultaten
De voornaamste resultaten van het project VIS Groen Bouwen werden gebundeld in een reeks wetenschappelijke eindrapporten, aangevuld met een praktische plantenlijst en een neutrale bestektekst. Verder vindt u op deze pagina een reeks systeemfiches, de verslagen van literatuur- en octrooionderzoek, enquêtes, studiereizen, case studies en werfbezoeken. We hopen dat deze nieuwe kennis mag bijdragen aan een meer algemene, kostenoptimale en technisch kwalitatieve toepassing van groene wanden in Vlaanderen en wensen u alvast veel leesplezier!
- Voor een beknopt overzicht van de eindresultaten van dit project verwijzen we naar de presentaties van het eindevent.
- Een korte samenvatting vindt u in de presentatie “Onderzoek ‘Groen Bouwen’ (2015 – 2019): realisaties & innovaties”
- Een aantal praktische lessen zijn samengevat in twee artikels in Sierteelt & Groenvoorziening (juni 2019 – augustus 2019).
- Voor zowel grondgebonden als niet-grondgebonden gevelgroen werden overzichtelijke posters opgesteld.
- Om het voorschrijven van groene wanden te faciliteren werd een Neutrale bestektekst opgesteld, met synthese van de voornaamste generieke (niet-systeemgebonden) aandachtspunten, vooral vanuit bouwkundig standpunt (Buildwise). Deze tekst kan een basis vormen voor opname van groene wanden in basisbestekken (bv. Bouwtechnisch Bestek Woningbouw van VMSW) en kan een houvast vormen bij het opstellen van systeem- of projectspecifieke bestekteksten.
Er werd een enquête verstuurd naar alle Vlaamse steden en gemeenten. 33 onder hen hebben deze enquête ingevuld. Het verslag van de resultaten kan u hier terugvinden.
Verder werd er een enquête afgenomen bij architecten, zowel in 2016 als in 2019. Het verslag kan u hier terugvinden.
Op het einde van het project werden ook de Vlaamse groenvoorzieners, tuinaannemers en siertelers bevraagd. De resultaten van deze enquête vindt u hier.
Voor de literatuurstudie en het octrooionderzoek werd de bestaande toestand onderzocht.
Een samenvatting van de literatuurstudie met bibliografie kan u hier raadplegen. Een Engelstalige slideshow van de literatuurstudie vindt u hier.
Voor een overzicht van octrooien verwijzen we naar het eindrapport van het octrooionderzoek (eindrapport Centexbel + bijlagen).
Voor het project werden er enkele studiereizen ondernomen:
- 10-13 oktober 2018: buitenlandse studiereis naar Zwitserland en Italië. Het verslag van deze studiereis kan u hier terugvinden, de bijlage bij het verslag hier.
- 20-22 juni 2017: World Green Infrastructure Congress te Berlijn. Een overzicht van het congres en de excursies kan u hier terugvinden.
- 15-16 mei 2017: studiereis met de leden van de gebruikersgroep naar Nederland. Een verslag van deze studiereis kan u hier terugvinden.
- 22-24 november 2015: European Urban Green Infrastructure Conference. Hier kan u meer informatie terugvinden over de excursies.
Hier kan u de uniforme systeemfiches terugvinden van de verschillende systemen die zijn opgenomen in de proefopstelling.
Hierna vindt u een (beknopt) overzicht van publiek beschikbare presentaties die in het kader van het project werden uitgewerkt.
-
Infosessie “Groen Bouwen”, NAV, 2018“Groene wanden” – Filip Dobbels, Buildwise
-
Green Expo, 2018“Groen bouwen met verticaal groen” – Ellen Dams, PCS
-
Horizon, 2018“Groene Gevels: een nieuwe huid voor steden van morgen?” – Pieter Heyse, Centexbel
-
Journée Technologique 45 Clubtex, 2019“Le futur est vert … le textile pour les infrastructures vertes” – Willem Uyttendaele, Pieter Heyse, Myriam Vanneste, Centexbel
-
Eugic, 2019“Building Green – Green walls for sustainable buildings and cities” – Ellen Dams, PCS
-
Vakbeurs openbare ruimte, 2019“Blauw groene daken voor leefbare steden” – Karl Clement, Tuin- en landschapsarchitect, voorzitter gebruikersgroep VIS “Groen Bouwen”
-
Studiedag “Groene daken en gevels” Confederatie Bouw Brussel, 2015“Façades végétalisées: nouvelles tendances et état de l’art” – Yves Martin, Buildwise
- Op 19 september 2017 werd de wand van Bent Shoes te Waregem bezocht. In 2013 plaatste Ecoworks hier een groene wand van 20m hoog. Het verslag kan u hier terugvinden.
- Op 10 augustus 2017 brachten de partners een bezoek aan de groene wand van de “De Club” (Kamikaze) te Mechelen. Deze wand werd in juni 2013 geplaatst door de firma VZW Groene Gevels. Het verslag van dit bezoek kan u hier terugvinden.
- Op 6 juli 2017 organiseerde de Vlaamse Confederatie Bouw een bezoek aan Sibelga en Docks Bruxsel. PlantDesign was verantwoordelijk voor de plaatsing van de groene wanden. Een verslag van dit bezoek zal u hier later kunnen terugvinden.
- Op 27 april 2017 brachten de partners een bezoek aan de groene wand van de Europese Raad. Deze wand werd in 2015 geplaatst door de firma Ecoworks. Het verslag van dit bezoek kan u hier terugvinden.
- Op 26 april 2017 organiseerde de Vlaamse Confederatie Bouw een bezoek aan de site van Nike. Hier werd het systeem van Mobilane toegepast. Een verslag van dit bezoek zal u hier later kunnen terugvinden.
- Op 25 april 2017 hebben de partners een werfbezoek gebracht bij Wolf Oil te Hemiksem. De firma Aquarella heeft daar ondertussen de tweede groene wand geïnstalleerd met het systeem van Muurtuin. Een verslag van dit bezoek kan u hier terugvinden.
- Op 8 maart 2017 organiseerde de Vlaamse Confederatie Bouw een bezoek aan Greenhouse te Antwerpen. Voor deze wand werd er gekozen voor het systeem van Sempergreen. Een verslag van dit bezoek zal u hier later kunnen terugvinden.
- Op 21 februari 2017 werd schoenwinkel Carmi te Korbeek-Lo voorzien van een groene wand door de firma Ecoworks. Het werfverslag met meer details kan u hier raadplegen.
- Op 15 november 2016 werd de werf van Ecowerf te Leuven bezocht. Op dat moment werden de goten van het Mobilane systeem geïnstalleerd door GroenT.A.C.. De plaatsing van de cassettes gebeurde op 23 mei 2017. Op 18 augustus 2017 brachten de partners opnieuw een bezoek aan deze werf. Het verslag van deze twee bezoeken kan u hier terugvinden.
- Op 5 juli 2016 brachten de partners een bezoek aan de werf van het “Institut des Arts et Métiers” te Anderlecht. VZW Groene Gevels was er toen de klimhulpen aan het installeren voor de grondgebonden groene gevels. Het verslag van dit werfbezoek kan u terugvinden door op deze link te klikken.
In het kader van het project VIS Groen Bouwen werd door PCS een handige lijst opgesteld van planten die toegepast kunnen worden in niet-grondgebonden groene wanden (LWS):
Bij de keuze van planten voor grondgebonden groene wanden kunnen volgende fiches nuttig zijn (overzicht van de planten gebruikt in de demo-opstellingen):
Hierna vindt u een beknopt overzicht van de publicaties die door de projectpartners werden opgesteld in het kader van het project, gerangschikt per thema.
Algemene informatie over groene wanden
- “Groene wanden voor duurzame gebouwen en steden”, Bujldwise-Magazine, 2016/2
- “Groene wand op het PCS”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2018.09.30
- “Groene gevels brengen de stad tot leven”, Groen Groeien Magazine, 2018/2
- “Levende groengevel is (g)een kamikazeproject”, Bouwnieuws, 2017.11.22
- “Groene daken en groene wanden. Pijnpunten, innovaties en uitdagingen”, verslag rondetafelgesprek, Bouwunie, 2016
Presentatie onderzoeksproject
- “Groen bouwen: groene wanden voor duurzame gebouwen en steden”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2017.06.15
- “Praktijkgericht onderzoek biedt perspectief voor tuinaannemers”, Groen Groeien Magazine, 2015/12 & Tuinaannemer 2015.10
- “Groen bouwen: een nieuwe start voor onderzoek, demonstratie en promotie van gevelgroen”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2015.11.15
Verslag midterm event
- “Kennis over aanleg en onderhoud groene gevels via Project Groen Bouwen”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2018.05.31
- “Midterm event verticaal groen”, Bouwnieuws, 2018.09
Verslag studiereis Zwitserland-Italië
- “Studietrip “Natuur inclusief bouwen (deel 1)”, Groen Groeien Magazine, 2018/12
- “Studietrip “Natuur inclusief bouwen (deel 2): gevelgroen op kantoorgebouw te Zürich”, Groen Groeien Magazine, 2018/12
- “Studietrip “Natuur inclusief bouwen (deel 3): het MFO-park in Zürich”, Groen Groeien Magazine, 2019/3
- “Studietrip “Natuur inclusief bouwen (deel 4): integratie van groen in woontorens: Bosco Verticale te Milaan”, Groen Groeien Magazine, 2019/3
- “Kwaliteitsvol groen als onderdeel van gebouwen”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2018.10.31
- “Grondgebonden gevelgroen op kantoorgebouw in Zürich”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2018.10.31
- “Het MFO-park in Zürich”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2018.12.31
- “Integratie van groen in woontorens: Bosco Verticale in Milaan”, Sierteelt & Groenvoorziening, 2019.02.28
Om de resultaten van het onderzoek optimaal en duurzaam te laten doorstromen naar alle geïnteresseerden werden alle publicaties over groene wanden waarover we beschikken (ook deze van derden en/of geraadpleegd in de literatuurstudie) gebundeld en beschikbaar gesteld via een THEMATISCHE WEBPAGE “GROENE WANDEN” in de online bibliotheek van het Buildwise. U kunt deze pagina consulteren via www.buildwise.be > “zoek” > “bibliotheek” > “Thema’s in de spotlights” > “Groene wanden”. Als bouwaanemer kunt u inloggen met uw account. Andere geïnteresseerden kunnen deze pagina bekijken als gast. Al deze publicaties kunnen na afspraak geconsulteerd worden in de bibliotheek van het Buildwise. De bibliotheek wordt elke dag aangevuld met nieuwe publicaties over groene wanden. Via deze pagina, die volledig aan dit thema gewijd is, vindt u hier een overzicht van. U vindt er ook nuttige linken naar webpages, video’s over dit onderwerp, en een rubriek “nieuws/agenda”. Aarzel niet om ons te contacteren om deze kennisdatabank te consulteren of aan te vullen!
Met het oog op praktisch gebruik werden de rapporten gegroepeerd per thema. U vindt ze hieronder.
Systeemprestaties
- Waterbeheer
Watergebruik en -kwaliteit van groene wanden (eindrapport Buildwise)
Waterhuishouding LWS (eindrapport PCS)
Stresstesten (eindrapport PCS)
Verstoppingsgevoeligheid irrigatieleidingen; reinigingssystemen recirculatie
- Hygrothermische aspecten
- Luchtkwaliteit
(eindrapport UA – deel 1 en deel 2)
- Akoestiek
- Brandveiligheid
Brandgedrag van textielcomponenten (eindrapport Centexbel)
- Fertigatie – Controle – Onderhoud
Systeemonderdelen
- Planten
Plantenfiches Zuid-opstelling (bijlage eindrapport PCS)
Plantenfiches Noord-opstelling (bijlage eindrapport PCS)
- Substraat
Textielmaterialen voor LWS (eindrapport Centexbel 2019)
Innovatieve substraatadditieven (eindrapporten PCS 2017 en 2019)
- Klimhulp
Demonstraties
Demonstratie grondgebonden gevelgroen (eindrapport PCS)
Demonstratie niet-grondgebonden gevelgroen (eindrapport PCS)
Innovaties
Octrooionderzoek (eindrapport Centexbel + bijlagen)